شهرک های صنعتی نقش پررنگ و تأثیرگذاری در توسعۀ اقتصادی و اجتماعی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه داشته اند. این شهرک‌ها، افزایش مهارت‌های جدید و ارتقاء آگاهی حرفه ای صاحبین صنایع و شاغلین در صنایع مختلف را موجب شده‌اند… در کشور ما ایران، شهرک های صنعتی زیادی در شهرها و روستاها فعال هستند. مشکلات و چالش‌های این شهرک‌ها بسیار گوناگون بوده و از ابعاد خرد و کلان و متنوعی برخوردار است.
شهرک‌های صنعتی در ایران با چه مشکلاتی روبرو هستند؟
مشکلات مربوط به زیرساختها و جانمایی شهرک‌ها
طبق بررسی های انجام شده، شهرک های صنعتی در خصوص مسائل مربوط به زیر ساخت های آب، برق، گاز، فاضلاب و حتی راه و راه‌سازی، مشکلات و ضعف‌های بسیار زیادی دارند. علاوه بر این حتی در جانمایی بعضی از شهرک‌های صنعتی، خطا صورت گرفته است.
ضعف در قراردادهای منعقد شده میان شهرک‌ها و بنگاه‌های اقتصادی
یکی از چالش‌هایی که این شهرک‌ها با آن دست و پنجه نرم میکنند، ضعف در قراردادهای منعقد شده میان این شهرک‌ها و بنگاه هایست که در این شهرک‌ها مستقر شده و مشغول فعالیت هستند. بدون شک چنانچه این قراردادها از سوی سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی، مورد بازبینی قرار گیرد، شهرک‌ها به انجام تعهدات خود و پرداخت ضرر و زیان در صورت عدم ایفای مسئولیت‌هایشان، موظف میشوند.
مشکلات مربوط به مالیات و تأمین اجتماعی
این شهرک‌ها علیرغم تأکیدات قانونی، همچنان در زمینۀ مالیات بر ارزش افزوده و همچنین بیمه و تأمین اجتماعی دچار چالش‌های فراوان هستند. و در خصوص بازرسی اسناد شرکتهای بخش خصوصی، مشکلاتی دارند که حل نشده باقی مانده است.
ضعف در ارتباط سازمانی مابین مدیریت شهرک‌ها و واحدهای صنعتی
پیشرفت تکنولوژی در بخش مدیریت هوشمند و ارتباطات را در دنیا شاهد هستیم. با این وجود ضعف شدید در ارتباط سازمانی مابین مدیریت شهرک‌ها و واحد های صنعتی مستقر در آنها و همچنین سطح مدیریتی شهرک‌ها در ساختار و سلسله مراتب اقتصادی و صنعتی مشهود است.
سرویس‌دهی نامناسب شهرداری به شهرک‌های صنعتی
شهرداری‌ها سرویس دهی مناسبی به واحدهای صنعتی مستقر در شهرک‌ها ارائه نمیکنند. و عوارض مختلف از جمله عوارض پسماند، عوارض پیشه و کسب و کار و همچنین عوارض زیربنا، توسط بعضی از شهرداری ها از واحدهای مستقر در شهرک‌ها، دریافت میشود.
کمبود مواد اولیه و تجهیزات صنعتی و همچنین عدم تأمین نیروی انسانی ماهر
واحدهای تولیدی مستقر در شهرک های صنعتی، اکثراً دچار کمبود مواد اولیه و تجهیزات صنعتی هستند. میتوان گفت: ماشین‌آلات موجود در این واحدهای صنعتی، دچار فرسودگی شده و به روز نمی‌باشند… از سوی دیگر واحدهای تولیدی و صنعتی مستقر در شهرک‌ها، در بخش مربوط به تأمین نیروهای انسانی ماهر و آموزش دیده نیز مشکلات زیادی دارند.
ضعف نهادها و مؤسسات واسطه‌ای در اجرای بخشنامه‌ها و قوانین
با وجود سپری شدن سالهای زیاد و تصویب بخشنامه‌ها و قوانین متعدد، بازهم ضعف نهادها و مؤسسات واسطه‌ای پشتیبان و ارائه کنندۀ خدمات تخصصی و پشتیبانی به صنایع کوچک در این شهرک‌ها، محسوس میباشد.
فضای نامناسب کسب‌و‌کار و عدم حمایت‌های تبلیغاتی از بنگاه‌های خرد و کوچک
قوانین و آیین نامه‌هایی همچون قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار تصویب شده است. با این وجود بازهم فضای کسب و کار در این شهرک‌ها، همچنان نامناسب است. و حمایت‌های تبلیغاتی لازم از محصولات تولید شده توسط بنگاه های کوچک و متوسط مستقر در این شهرک‌ها، صورت نمیگیرد.
عدم تخصیص صحیح منابع و تسهیلات مورد نیاز به صاحبان صنایع کوچک
تسهیلات موردنیاز جهت اجرای برنامه‌های حمایتی از صنایع کوچک و متوسط در شهرک های صنعتی به خوبی تأمین نمیشود. بعضاً شاهد عدم تخصیص صحیح این منابع به تولیدکننده‌ها و صاحبان صنایع کوچک در این شهرک‌ها هستیم.
وظایف دولت و سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی
دولت و سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی، در جهت ایجاد بسترهای لازم برای فعالیت هرچه بهتر واحدهای تولیدی و شهرک‌های صنعتی، وظایف تعریف شده ای دارند. اتفاقاً در قوانین و اساسنامه‌های طراحی شده، از وظایف دولت یاد شده است.
در راستای حمایت از استقرار صنایع در شهرک‌ها و نواحی صنعتی و رقابت پذیری تولیدات صنعتی و معدنی به دولت اجازه داده میشود در قالب بودجه‌های سنواتی کمکهای لازم را به شهرک‌ها و نواحی صنعتی دولتی و غیردولتی به ویژه در امور تأمین راه، آب، برق، گاز و تلفن تا ورودی واحدهای مستقر در این شهرک‌ها انجام دهد.
در همین خصوص سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی وظایفی دارد که در زیر به برخی از این وظایف اشاره شده است.
1- سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی موظف به ایجاد امکانات لازم برای فعالیتهای واحدهای مستقر در شهرک‌ها میباشد.
2- ایجاد زمینه های لازم برای راه اندازی، هدایت و توسعۀ سرمایه‌گذاری‌های بخش غیردولتی در صنایع کوچک
3- ساماندهی و پشتیبانی از توسعۀ کارآفرینی، تأمین مالی، بهبود روشهای تولید، کاهش ضایعات، ارتقاء بهره وری و کیفیت و رعایت ضوابط زیست محیطی در صنایع کوچک به منظور رقابت پذیر کردن آنها
4- حمایت و پشتیبانی از توسعۀ بازار و همکاریهای فنی، اقتصادی و فناوری بین صنایع کوچک با سایر کشورها
5- سازماندهی احداث شهرک های صنعتی و ارائۀ خدمات ضروری برای متقاضیان ایجاد واحدهای تولیدی و خدماتی توسط شرکتهای زیر مجموعه
6- انجام عملیات و خدمات مورد نیاز شهرک‌های زیر مجموعه در کلیۀ زمینه‌ها برای گسترش و تأمین تأسیسات زیربنایی شهرک های صنعتی و سایر خدمات مورد نیاز
7- ایجاد هماهنگی در احداث، اجرا و ادارۀ امور شهرک های صنعتی و نظارت بر آنها به منظور استفادۀ مطلوب از سرمایه گذاری‌های انجام شده
8- سیاستگذاری، برنامه ریزی و تلاش به منظور ساماندهی زنجیرۀ تأمین منابع
9- همکاری با دستگاههای اجرایی تأمین کنندۀ زیربناها و خدمات مورد نیاز شهرک‌ها و نواحی صنعتی از قبیل وزارت نیرو، نفت، راه و شهرسازی، جهاد کشاورزی و …
10- سیاستگذاری و برنامه‌ریزی در زمینه مطالعات طراحی، احداث و توسعۀ همه جانبۀ شهرک‌ها و نواحی صنعتی و نظارت بر آنها
11- مدیریت تأمین منابع مالی و سرمایه‌گذاری مورد نیاز و تلاش برای تأمین وثیقۀ صنایع کوچک از طریق صندوقهای ضمانت سرمایه‌گذاری
12- اصلاح نظام مدیریتی و مالکیتی شهرک‌ها و نواحی صنعتی
13- جذب منابع مورد نیاز از طریق سیستم بانکی، بخش خصوصی و اعتبارات عمرانی، ملی و استانی
14- آموزش منابع انسانی و شناسایی و بکارگیری نیروهای کارآمد و شایسته
15- رعایت مسائل زیست محیطی از جمله تصفیه خانه‌ها و فاضلاب در شهرک های صنعتی بزرگ و انجام مطالعات مکان‌یابی شهرک‌ها و نواحی صنعتی و قیمت‌گذاری آنها، از وظایف مربوط به دولت و سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی میباشد.
استفاده از این متن و کپی آن با ذکر منبع و لینک، بلامانع است.
